Sekiz Bacaginda Sekiz Marifet; Yetenekli Bay Ahtapot Paul

Nils FILMER, Bodrum

Ahtapotlar, deniz canlilari arasinda en ilginc gorunumlu olanlardan biri olmasinin yaninda, cogu zaman da bilimkurgu filmlerinde insanlara zorluk cikaran yaratiklardan olmuslardir.. Tipki bir bilgisayar oyunundaki, asilmasi guc ‘Bolum Sonu Canavari’ gibi.. Yesilcam bile nasiplendi bu canavardan.. Kartal Tibet’in oynadigi Tarkan: Viking Kani filminin de efsane sahnesidir Dev Ahtapot ile savastigi bolum.. Cogumuzun bildigi gibi, Viking Kani’ndaki Ahtapot korkutucu olmaktan ziyade, komik olmaktan oteye gidememistir..

Bu yazinin konusu ise, ne komik, ne korkunc, ne de misal bu ya, Vedat Milor’un bir restoranda tattigi lezzetli bir ahtapot degil.. Onlarin yerine 2010 yilinda Guney Afrika’da duzenlenen FIFA Dunya Kupasi’nda yapilan deneysel tahminlerin basrolundeki, adi ‘Kahin’e cikan Ahtapot Paul’den bahsedecegim.. Oncelikle adinin neden Paul oldugunu soyleyeyim.. Unlu Alman cocuk kitaplari yazari Boy Lornsen’in siirlerinden biri olan Der Tintenfish Paul Oktopus’a ithafen, kahramanimiz da Paul olarak cagrilmaya baslanmistir..

Yasasaydi bugun 5 yasinda olacakti, diyemeyecegim.. Cunku o boyutlarda, normal bir ahtapotun omru en fazla 3 yil kadar suruyor.. Anlayacaginiz uzere bugun Kahin Paul’un dogumgunu (26 Ocak 2008’de Ingiltere Weymouth’daki deniz parkinda yumurtadan cikmisti), bu da onu hatirlatmak amacli yazimin baslica sebebi.. Artik hayatta olmayan Paul, kendisini dunya basininin bir numarali gundemi haline getiren tahminleriyle 2010 Dunya Kupasi’ni kasip kavurmustu..

Almanya’nin tami tamina 6 macini ust uste bildi.. Paul, Almanya’nin maclarini tahmin ediyordu, cunku bu ulkedeki Oberhausen kentinde Sea Life adindaki bir akvaryumda yasiyordu.. Kupa boyunca o Almanya kazanacak dedigi her macta Almanlar sevinen taraf oldu.. Yontem basitti.. Paul’un akvaryumunda iki kutu yer aliyordu.. Almanya ve rakibinin bayraklarinin yapistirildigi her iki kutuya da midye, istiridye gibi bir ahtapotun sevecegi yemler konuyordu.. Paul hangi kutuya giderse, o takim maci kazanacak anlamina geliyordu.. Grup maclarindaki Avustralya, Sirbistan ve Gana maclarini Almanya’nin kazanacagini bilen Paul; ardindan eleme turunda Ingiltere’yi ve Ceyrek Final’de de Arjantin’i yenecegini bile bildi.. Bir ahtapot icin oldukca basarili bir seri..

 

7 Temmuz 2010 gunu G.Afrika’daki Dunya Kupasi yari final heyecani, ve hayatimizda yaklasik 3 haftadir olan vuvuzelalar esliginde Almanya-Ispanya macini beklerken, gozler Paul’deydi.. Acaba Ingiliz kokenli Paul, bu randevuda  finalist olarak kimi ongoruyordu? Soru soruldu ve Paul sasirtici bir sekilde Ispanya dedi.. Almanya cephesinde moraller bozuldu.. Ya Almanya bu engeli de asip finale cikacakti ve Kahin Ahtapot efsanesi sona erecekti ya da gulen Ispanya olacakti..

Ispanyollar o gun maci 1-0 kazandiginda, Paul Almanlar’in kahramani olmaktansa, artik global bir kahraman olmustu.. Ilk defa ikinci bir takimi secmis ve yine hakli cikmisti.. Yani bu bir Alman Milli Takim propagandasi degil miydi? Paul gercekten bir kahin miydi? Cevap ne olursa olsun, o artik dunyanin en unlu ahtapotu olmustu.. Ancak mesaisi henuz bitmedi Paul’un.. 3 gun sonra Almanya ile Uruguay arasinda oynanan 3.luk macinda bir kez daha Almanya dedi.. Sonuc 3-2 ile onu hakli cikariyordu..

27 gun  icerisinde tam 7 maci hatasiz dogru bilen Paul, bir ahtapottan fazlasiydi artik.. Bir fenomen haline geldi.. Kisa surede unu tum dunyaya yayildi, hayvanlar dunyasindan onlarca taklidi cikarildi.. Hatta itiraf edeyim, final gunu ben de mahalledeki sokak kedilerinden biri olan Avatar ile bu oyunu oynamistim.. Ahtapot ve yemi olan midyeler yerine, benim deneyimde kedi ve elle cizdigim bayraklar uzerindeki kasar peyniri vardi..

11 Temmuz gunu, Johannesburg’daki Soccer City stadinda yapilacak olan Hollanda-Ispanya finalinden once, gozler bir kez daha Almanya Oberhausen’deki Kahin’in evi olan Sea Life akvaryumundaydi.. Paul secimini yapti ve Ispanya dedi.. Artik final icin geri sayim yapilirken, cogu kisi macin oynanmasinin formalite oldugunu dusunuyordu.. Ne de olsa Kahin kazanani belirlemisti.. Gercekten de oyle oldu.. Maci 1-0 kazanan Ispanya dunya sampiyonu olurken, Paul turnuva boyunca elde ettiigi buyuk basariyla en az sampiyonluk kadar dikkat ceken bir ilgiye mazhar olmustu.. 8’de 8 isabetli tahmin ile adeta sekiz bacaginda sekiz marifetliydi Paul..

Eger ki bahisseverler, turnuvanin en basindan beri Paul’un bildigi 8 maci 1 kupona yazabilseydiler 1’e 294’luk bir orani tutturacaklardi.. Gercekten de kucumsenecek bir miktar degil, bahis oynayanlar iyi bilir.. Matematiksel olarak ise 8 tahminin 8’ini de bilmek 256’da 1’lik bir orana isabet ediyor yani 0,39% (binde 4).. Politika dunyasinda da Paul, turnuvadan sonra bir tartisma konusu olmustu.. Finalden 2 hafta sonra Iran Cumhurbaskani Ahmedinecad, Avrupa ulkelerini bir ahtapotu kullanarak Bati’nin propagandasini yapmakla suclamisti..

Paul’un hayat hikayesini yazarken, aklima favori filmim The Groundhog Day – Turkce adiyla Bugun Aslinda Dundu- de geldi.. Orada da kis festivali duzenlenen bir kasabaya, fenomen dagsicani  Punxsutawney Phil ile roportaj yapmaya giden hava durumu sunucusu adasi Phil (Bill Murray) vardi. Dagsicaninin kulubesini tiklatip, onun kisin gelip gelmedigi ile ilgili tahmini soruluyordu.. Ayni bizim Ahtapot Paul gibi..

Dunya kupasini takip eden Ekim ayinin 26’sinda, tipki dogdugu Ocak ayinin 26’si gibi, Ahtapot Paul, Oberhausen’de yasadigi akvaryumunda son nefesini verdi.. O, bilimkurgu filmlerindeki bir canavar, luks bir lokantanin menusundeki guvec, veya cogu ekonomi kitabinda gosterildigi gibi kapitalizmin sembolu olan bir ahtapot degil; Kahin Paul olarak, tum dunyanin sevdigi bir fenomen olarak hatirlanacakti..

Nils Filmer