Bir Sanat Dehasi mi, Yoksa Beceriksiz bir Ressam mi? : Paul Cezanne

Nils FILMER, Bodrum

174. Dogum yildonumunde, Fransiz ressam Paul Cezanne ile ilgili yazilip cizilenlere bir goz attim.. Suphesiz ki, kendi cizdikleri yazilanlarin cok cok otesinde.. Ayni zamanda bir gezgin olan Cezanne, post-empresyonizm akimina yaptigi katkiyla bircok otorite tarafindan ‘Modern Sanatin Babasi’ olarak anildi. Unlu ressamlardan hem Matisse hem de Picasso’nun, Cezanne’i ‘o hepimizin babasi’ diye tanimlamasi bir tesaduf olmasa gerek..

Peki nereden geliyor, ona atfedilen ‘beceriksiz ressam’ yaftasi? Kurator  Idil Ergun’e gore Cezanne yasaminin son donemlerine kadar, sanat cevrelerinde kabul gormediginin kendisi de bizzat farkindaydi.. Oncelikle Paris’te Guzel Sanat Akademisi’ne kabul edilmemesi onda hayal kirikligi yaratsa da, sanatci cevresi sayesinde destek gordu ve calismalarini surdurdu.. Sanat cevrelerinin gormezden geldigi, artik 40li yaslarina gelmis Paul Cezanne’in yetenegini fark edenler, kendisi gibi sanatci olan, kendisinden onceki akim Empresyonist ressamlar oldular.. Pissaro, Monet, Matisse, Renoir, Degas, gibi unlu ressamlar bircok Cezanne resmini edinmeyi ihmal etmediler..

Resim sanatinin teknik detaylarina, konuya hakim olmadigim icin girmek niyetlisi degilim.. Ancak ozetle soyleyebilirim ki, yukarda adi gecen unlu empresyonist ressamlarin tarzindan etkilenen Cezanne, daha sonralari Gauguin ve Van Gogh gibi sanatcilarla birlikte Gec-Izlenimci (Post-Empresyonistler) olarak anilacaklardi..

Genclik yillarinda resim merakini kesfeden Cezanne, Paris’e egitim almak icin gitmek isteyince babasi bundan hoslanmadi ve destek olmadi.. Ama resim tutkusu agir basan Cezanne, 1861’de cocukluk arkadasi, unlu yazar Emile Zola’nin destegiyle gidebildi baskente; her ne kadar Salon Paris isimli Guzel Sanatlar Akademisi’nin sergisinden red cevabi aldiysa da .. Bundan tam 25 yil sonra 1886  yilinda Emile Zola’nin Eser adli kitabi yayinlanmisti.. Iste ne olduysa o zaaman oldu.. Cunku Eser adli kitabinda Zola, basarisiz bir ressamin hayatini anlatiyordu.. Cezanne buna cok alindi ve Zola ile cocukluktan gelen arkadasliklari burada son buldu..

Cezanne hakettigi un ve saygiya olumunden 11 yil once, 1895’te ulasabildi.. Sanat tuccari Ambroise Vollard’in duzenledigi ilk kisisel sergisiyle genis cevreler tarafindan kabul gordu nihayet..Elisabeth Kapnist tarafindan hazirlanan Paul Cezanne biyografisini asagida izleyebilirsiniz (degisik bir yorum olarak)..

Bir sanat eserine, bugune kadar verilen en yuksek meblag nedir, eminim merak ediyorsunuzdur.. Katar Kraliyet Ailesi, Paul Cezanne’in Kart Oynayanlar adinda yaptigi 5 tablodan biri olan resme (tam miktar bilinmemekle birlikte)  yaklasik olarak $250 milyon’dan fazla bir meblag  odemislerdir.. Bu da sanirim, yazimin basligindaki sorunun cevabi icin bir ipucu olmustur ..

Nils Filmer